Π.Ο.Π. ΤΥΡΙΑ

Τα Κρητικά τυριά ξεχωρίζουν ως προϊόντα υψηλών γευστικών προδιαγραφών, εξαιτίας της ποιότητας του γάλακτος και του τρόπου µε τον οποίο παρασκευάζονται. Το γάλα που χρησιµοποιείται είναι πρόβειο και κατσικίσιο σε διάφορες αναλογίες.

Τα προϊόντα αυτά στο παρελθόν παράγονταν µε παραδοσιακό τρόπο, σε υπαίθρια τυροκοµεία στα βουνά της Κρήτης (µιτάτα). Σήµερα, η παραγωγή γίνεται σε οργανωµένα, πιστοποιηµένα και ασφαλή τυροκοµεία.


ΤΥΡΙΑ

Η Γραβιέρα Κρήτης είναι πολύ δηµοφιλές Κρητικό τυρί και ένα από τα πιο γνωστά τυριά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι ένα ελαφρώς κίτρινο, σκληρό και τουλάχιστον τρίµηνης ωρίµανσης τυρί, µε ελαφριά υπόγλυκη γεύση και ιδιαίτερα αρώµατα. Παράγεται από πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα, µε µέγιστη υγρασία 38% κατά βάρος, ελάχιστη περιεκτικότητα σε λιπαρά 40% επί ξηρού και µέγιστη περιεκτικότητα σε αλάτι 2%.
Παρασκευάζεται στην Π.Ε. Χανίων. Είναι ένα µαλακό τυρί µε κρεµώδη υφή που θυµίζει γιαούρτι και έχει ελαφρά υπόξινη, ευχάριστη, δροσερή γεύση και άρωµα. Παράγεται από νωπό ή παστεριωµένο κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, ή µίγµα αυτών. Έχει µέγιστη υγρασία 65% κατά βάρος και ελάχιστη λιποπεριεκτικότητα επί ξηρού 50%.
Είναι µαλακό τυρί µε ιδιαίτερη φήµη και µεγάλη κατανάλωση στην εγχώρια αγορά. Έχει ευχάριστη ξινή ως υπόγλυκη γεύση και κοκκώδη έως κρεµώδη υφή. Παρασκευάζεται από τυρόγαλα, στο οποίο προστίθεται γάλα πρόβειο, κατσικίσιο ή µίγµα τους. Καταναλώνεται σαν επιτραπέζιο τυρί ή χρησιµοποιείται στη µαγειρική. Τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι: µεγίστη υγρασία: 55%, ελάχιστη περιεκτικότητα σε λιπαρά: 45% επί ξηρού.
Το Ξύγαλο Σητείας είναι ένα ξεχωριστό προϊόν που στηρίζεται στην µακραίωνη παράδοση της κτηνοτροφίας και τυροκοµίας στη περιοχή της Σητείας στην Ανατολική Κρήτη. Παράγεται από εξαιρετικής ποιότητας πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα (ή και µίγµα αυτών), έχει κρεµώδη υφή και πλούσια, ελαφρώς ξινή και φρέσκια γεύση. Μέγιστη υγρασία: 75%, περιεκτικότητα σε λιπαρά: 33-46% επί ξηρού, περιεκτικότητα σε αλάτι: ως 1,5%.

Οι Κρητικοί έχουν µια ιδιαίτερη αγάπη στα τυροκοµικά προϊόντα και συνοδεύουν κάθε γεύµα τους µε κάποιο είδος τυριού καταναλώνοντάς το ακόµα και ως επιδόρπιο (π.χ. γραβιέρα µε µέλι). Πολλές από τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές για γλυκές ή αλ­µυρές πίτες στο νησί, γίνονται χρησιµοποιώντας τα τυριά αυτά (µυζηθρόπιτες, σφακιανές πίτες, καλιτσούνια κ.ά.).

Τέσσερα είδη Κρητικών τυριών είναι χαρακτηρισµένα ως Π.Ο.Π. η Γραβιέρα Κρήτης, η Ξινοµυζήθρα Κρήτης, το Πηχτόγαλο Χανίων και το Ξύγαλο Σητείας.